Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên thế giới. Tại Việt Nam, số ca mắc ngày càng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa, khiến nhiều người lo lắng: bệnh tai biến mạch máu não có chữa được không? Việc hiểu rõ về bản chất của căn bệnh, khả năng phục hồi và các phương pháp điều trị hiện đại sẽ giúp người bệnh cũng như gia đình chủ động hơn trong quá trình chăm sóc và hồi phục.
Tìm hiểu bệnh tai biến mạch máu não là gì?
Tai biến mạch máu não (hay còn gọi là đột quỵ) là tình trạng rối loạn tuần hoàn máu lên não xảy ra đột ngột, khiến các tế bào não không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất. Nếu không được cấp cứu kịp thời, tế bào não sẽ chết đi chỉ sau vài phút, gây tổn thương nghiêm trọng đến chức năng vận động, trí nhớ, thậm chí đe dọa tính mạng.
Có hai dạng chính của tai biến mạch máu não:
- Nhồi máu não (đột quỵ thiếu máu cục bộ): Chiếm khoảng 80–85% các ca đột quỵ, xảy ra khi một mạch máu não bị tắc nghẽn do cục máu đông hoặc mảng xơ vữa.
- Xuất huyết não (đột quỵ xuất huyết): Do mạch máu não bị vỡ, khiến máu tràn vào mô não, thường nguy hiểm và khó hồi phục hơn.
Người cao tuổi, người mắc bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu hay người có lối sống thiếu lành mạnh đều có nguy cơ cao bị tai biến.
Bệnh tai biến mạch máu não có chữa được không?
Đây là câu hỏi rất phổ biến, đặc biệt từ phía người thân của bệnh nhân sau khi được chẩn đoán. Trên thực tế, tai biến mạch máu não là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, không thể “chữa khỏi” theo nghĩa truyền thống, nhưng hoàn toàn có thể phục hồi đáng kể nếu được điều trị đúng cách và kịp thời.
Khả năng phục hồi phụ thuộc vào các yếu tố như:
- Thời điểm can thiệp: “Thời gian vàng” từ 3–6 giờ đầu sau tai biến đóng vai trò quyết định trong hạn chế tổn thương và tăng khả năng hồi phục.
- Mức độ tổn thương não: Vị trí và phạm vi vùng não bị ảnh hưởng sẽ tác động đến chức năng cơ thể bị suy giảm.
- Phương pháp điều trị – chăm sóc: Bao gồm cấp cứu, điều trị y tế, vật lý trị liệu và chế độ dinh dưỡng hỗ trợ sau tai biến.
- Thể trạng và tinh thần người bệnh: Tình trạng sức khỏe nền và sự kiên trì, lạc quan cũng ảnh hưởng lớn đến kết quả điều trị.
Tóm lại, tai biến mạch máu não có thể phục hồi, nhưng cần được điều trị càng sớm càng tốt và kết hợp với phục hồi chức năng, dinh dưỡng hợp lý để cải thiện chất lượng cuộc sống về lâu dài.
Phương pháp điều trị và phục hồi sau tai biến mạch máu não
Điều trị tai biến mạch máu não không chỉ dừng lại ở cấp cứu kịp thời mà còn là một hành trình dài phục hồi chức năng, duy trì thể trạng và ngăn ngừa tái phát. Tùy vào dạng tai biến và mức độ tổn thương, phác đồ điều trị sẽ khác nhau, bao gồm:
Điều trị y tế ban đầu
- Với nhồi máu não, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc tiêu huyết khối (nếu trong “thời gian vàng”) hoặc các loại thuốc hỗ trợ tuần hoàn máu, chống đông.
- Với xuất huyết não, việc kiểm soát huyết áp, cầm máu và phẫu thuật (nếu cần) là những bước quan trọng.
Phục hồi chức năng
Sau giai đoạn cấp cứu, người bệnh cần được phục hồi chức năng càng sớm càng tốt. Các liệu pháp phổ biến gồm:
- Vật lý trị liệu: Giúp cải thiện khả năng vận động, tránh teo cơ, cứng khớp.
- Ngôn ngữ trị liệu: Hỗ trợ khôi phục khả năng nói và giao tiếp nếu có tổn thương vùng ngôn ngữ.
- Tâm lý trị liệu: Giúp người bệnh vượt qua khủng hoảng tinh thần, tránh trầm cảm sau đột quỵ.
Dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi
- Ăn đủ chất, cân đối dinh dưỡng: Ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu, giàu protein, chất béo tốt (omega-3), vitamin nhóm B, E, C và khoáng chất.
- Hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa: Nhằm kiểm soát huyết áp và cholesterol – những yếu tố nguy cơ gây tái phát.
- Bổ sung sữa dành cho người tai biến mạch máu não: Đây là giải pháp hiệu quả giúp bổ sung năng lượng, hỗ trợ phục hồi chức năng não bộ, cơ bắp và tăng cường miễn dịch. Các loại sữa giàu đạm, omega-3, vitamin nhóm B, chất chống oxy hóa… là lựa chọn phù hợp khi người bệnh ăn uống kém hoặc cần phục hồi nhanh.
Tóm lại, bệnh tai biến mạch máu não có chữa được không còn tùy thuộc vào mức độ tổn thương, thời gian cấp cứu và phương pháp phục hồi. Mặc dù không phải ai cũng có thể hồi phục hoàn toàn, nhưng với can thiệp y tế kịp thời, kết hợp cùng chế độ luyện tập, chăm sóc và dinh dưỡng hợp lý đặc biệt là sử dụng thực phẩm bổ sung phù hợp như sữa cho người sau tai biến – người bệnh hoàn toàn có cơ hội cải thiện chức năng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
