Tăng đường huyết không chỉ xảy ra ở người mắc tiểu đường mà còn có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai khi chế độ ăn uống, sinh hoạt mất cân bằng. Nếu không xử lý kịp thời, đường huyết cao có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như chóng mặt, mệt mỏi, thậm chí hôn mê. Vậy làm sao để kiểm soát đường huyết hiệu quả ngay tại nhà? Cùng tìm hiểu cách hạ đường huyết nhanh tại nhà bằng những phương pháp đơn giản, dễ áp dụng trong bài viết dưới đây.
Nguyên nhân và dấu hiệu của tăng đường huyết
Tăng đường huyết (hyperglycemia) xảy ra khi lượng đường trong máu vượt ngưỡng kiểm soát. Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm:
- Ăn quá nhiều thực phẩm giàu tinh bột, đường: như cơm trắng, bánh ngọt, nước ngọt có gas…
- Quên hoặc bỏ liều thuốc tiểu đường/insulin: dẫn đến mất kiểm soát đường huyết.
- Ít vận động: gây tích tụ glucose trong máu.
- Căng thẳng kéo dài hoặc mất ngủ: làm tăng tiết cortisol – hormone khiến đường huyết tăng.
- Bệnh lý cấp tính khác hoặc nhiễm trùng: khiến cơ thể khó kiểm soát insulin.

Dấu hiệu cảnh báo tăng đường huyết:
- Khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên
- Mệt mỏi, buồn ngủ, khó tập trung
- Đau đầu, nhìn mờ, choáng váng
- Hơi thở có mùi trái cây (dấu hiệu nguy hiểm nếu nồng độ ketone cao)
- Buồn nôn hoặc đau bụng (trường hợp nặng cần nhập viện)
Cách hạ đường huyết nhanh tại nhà
Khi nhận thấy các dấu hiệu đường huyết tăng cao, bạn có thể áp dụng một số cách hạ đường huyết nhanh tại nhà đơn giản và hiệu quả dưới đây:
- Uống nhiều nước lọc: Nước giúp cơ thể đào thải lượng đường dư thừa qua đường tiểu. Uống nước đều đặn trong ngày, tránh các loại nước ngọt, nước ép trái cây có đường.
- Vận động nhẹ nhàng: Đi bộ chậm, yoga hoặc các bài tập thở sâu có thể hỗ trợ cơ thể sử dụng bớt lượng đường trong máu. Tuy nhiên, nếu đường huyết quá cao (trên 250 mg/dL), không nên vận động mạnh vì có thể gây phản tác dụng.
- Ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI thấp): Các thực phẩm như yến mạch, rau lá xanh, đậu lăng, hạt chia, cá… giúp ổn định đường huyết. Hạn chế thực phẩm chứa carb tinh luyện hoặc có GI cao như bánh mì trắng, gạo trắng.
- Nghỉ ngơi và giảm căng thẳng: Thư giãn, ngủ đủ giấc giúp điều hòa hormone và hỗ trợ quá trình chuyển hóa đường trong máu.
- Sử dụng sữa dinh dưỡng dành riêng cho người tiểu đường hoặc người có đường huyết không ổn định: Sữa cho người hạ đường huyết thường có hàm lượng đường thấp, bổ sung chất xơ, vitamin nhóm B, crom, magie hỗ trợ điều hòa đường huyết và hạn chế nguy cơ tụt đường quá mức khi ăn uống thiếu ổn định.

Thực phẩm giúp kiểm soát và hạ đường huyết hiệu quả
Chế độ ăn đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa đường huyết, nhất là với những người đang có nguy cơ tăng đường huyết hoặc mắc bệnh tiểu đường. Dưới đây là nhóm thực phẩm được khuyến nghị nên bổ sung vào thực đơn hằng ngày:
- Rau xanh không tinh bột: Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh, dưa leo, rau muống… giàu chất xơ, ít calo và có chỉ số đường huyết thấp, giúp làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt, hạt quinoa, lúa mạch chứa nhiều chất xơ hòa tan và tinh bột chậm, giúp kiểm soát lượng đường sau ăn tốt hơn.
- Cá béo và thực phẩm giàu omega-3: Cá hồi, cá thu, cá mòi, hạt lanh, hạt chia… giúp giảm viêm, cải thiện độ nhạy insulin và hỗ trợ chuyển hóa đường hiệu quả.
- Trái cây ít đường: Các loại quả như dâu tây, việt quất, táo, bưởi, lê có hàm lượng đường tự nhiên thấp, đồng thời giàu chất chống oxy hóa và chất xơ.
- Các loại đậu: Đậu lăng, đậu xanh, đậu nành, đậu đen… là nguồn cung cấp protein thực vật, sắt và chất xơ, giúp ổn định đường huyết và mang lại cảm giác no lâu.
- Các loại hạt: Hạt hạnh nhân, hạt óc chó, hạt hướng dương giàu chất béo tốt, protein và magiê – vi chất quan trọng trong chuyển hóa đường.
- Sữa: Sữa là lựa chọn hữu ích nếu người bệnh ăn uống thất thường hoặc khó kiểm soát chế độ ăn. Các loại sữa cho người hạ đường huyết thường chứa ít đường, giàu chất xơ, bổ sung crom, magie và các vitamin nhóm B giúp hỗ trợ điều hòa đường huyết an toàn, tiện lợi.

Kiểm soát đường huyết không phải là điều quá khó nếu bạn nắm rõ nguyên tắc dinh dưỡng và lối sống khoa học. Những cách hạ đường huyết nhanh tại nhà như điều chỉnh bữa ăn, tăng cường vận động nhẹ, kết hợp với các thực phẩm hỗ trợ như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, sữa dành cho người đường huyết cao… sẽ giúp bạn giữ mức đường ổn định và bảo vệ sức khỏe lâu dài.