Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn cầu, đặc biệt phổ biến ở người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng tránh nếu chúng ta hiểu rõ về nguyên nhân và thực hiện các biện pháp phòng ngừa từ sớm. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu bệnh đột quỵ nguyên nhân và cách phòng tránh hiệu quả để chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Những nguyên nhân gây đột quỵ phổ biến
Hiểu rõ nguyên nhân gây đột quỵ là bước đầu tiên để phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này. Một số yếu tố phổ biến bao gồm:
- Tăng huyết áp: Đây là nguyên nhân hàng đầu của đột quỵ. Huyết áp cao làm tổn thương thành mạch máu, tạo điều kiện cho máu đông hoặc vỡ mạch.
- Bệnh tim mạch: Rối loạn nhịp tim (như rung nhĩ), bệnh van tim hoặc suy tim đều có thể dẫn đến hình thành cục máu đông, làm tắc mạch máu não.
- Tiểu đường: Đường huyết cao lâu ngày làm tổn thương các mạch máu nhỏ, gia tăng nguy cơ đột quỵ.
- Rối loạn mỡ máu: Cholesterol “xấu” (LDL) cao và HDL thấp dễ khiến mảng bám tích tụ trong lòng mạch, gây tắc nghẽn dòng máu.
- Thói quen sống không lành mạnh: Hút thuốc lá, sử dụng rượu bia quá mức, lười vận động và ăn uống thiếu khoa học làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.
- Yếu tố di truyền và tuổi tác: Người có tiền sử gia đình bị đột quỵ hoặc người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn.
Dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ
Đột quỵ xảy ra đột ngột và tiến triển nhanh chóng, nhưng nếu nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo sớm, khả năng cứu sống và hồi phục sẽ cao hơn. Một số biểu hiện cần đặc biệt chú ý:
- Méo miệng, nói ngọng: Khi một bên khuôn mặt bị xệ xuống hoặc người bệnh đột nhiên nói không rõ, đó có thể là dấu hiệu của đột quỵ.
- Yếu hoặc tê một bên cơ thể: Cảm giác yếu, tê hoặc không cử động được tay chân ở một bên cơ thể là biểu hiện điển hình.
- Mất thăng bằng, chóng mặt, choáng váng: Đột ngột mất khả năng phối hợp, mất thăng bằng khi đi lại hoặc chóng mặt dữ dội là dấu hiệu cần cảnh giác.
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân: Nếu cơn đau đầu xảy ra đột ngột, dữ dội và khác biệt với những cơn đau trước đó, rất có thể liên quan đến xuất huyết não.
- Mất thị lực hoặc nhìn mờ: Người bệnh có thể bị mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời ở một hoặc cả hai mắt.
Nguyên tắc F.A.S.T giúp nhận biết đột quỵ:
- F (Face): Mặt có bị lệch không?
- A (Arms): Có thể giơ hai tay lên không?
- S (Speech): Lời nói có rõ ràng không?
- T (Time): Nếu có dấu hiệu, hãy gọi cấp cứu ngay!
Cách phòng tránh bệnh đột quỵ hiệu quả
Phòng tránh đột quỵ không chỉ là nhiệm vụ của người cao tuổi hay những ai có bệnh nền, mà nên được áp dụng sớm trong cuộc sống hằng ngày. Dưới đây là một số cách phòng ngừa đột quỵ hiệu quả và bền vững:
- Kiểm soát huyết áp và đường huyết: Đây là hai yếu tố nguy cơ hàng đầu gây đột quỵ. Hãy duy trì kiểm tra sức khỏe định kỳ, dùng thuốc đúng chỉ định và thực hiện chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh.
- Ăn uống cân đối, khoa học: Hạn chế ăn mặn, nhiều dầu mỡ và thực phẩm chế biến sẵn. Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo và thực phẩm giàu omega-3 giúp bảo vệ hệ tim mạch.
- Duy trì lối sống năng động: Tập luyện thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng tuần hoàn máu, kiểm soát cân nặng và giảm căng thẳng.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Các chất kích thích này làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ nghiêm trọng.
- Kiểm soát căng thẳng và giấc ngủ: Giấc ngủ kém chất lượng và áp lực tâm lý kéo dài đều là những yếu tố tiềm ẩn gây hại cho mạch máu não.
- Tăng cường dưỡng chất bảo vệ não bộ: Ngoài chế độ ăn thông thường, người có nguy cơ hoặc trong quá trình hồi phục sau đột quỵ có thể cân nhắc bổ sung sữa cho người đột quỵ với dinh dưỡng chuyên biệt. Các loại sữa giàu vitamin nhóm B, omega-3, chất chống oxy hóa, kẽm và selen sẽ giúp hỗ trợ não bộ, cải thiện tuần hoàn và tăng cường miễn dịch.
Chủ động tìm hiểu bệnh đột quỵ nguyên nhân và cách phòng tránh là bước quan trọng giúp bạn và người thân giảm thiểu nguy cơ đột quỵ một cách rõ rệt. Bên cạnh việc duy trì chế độ ăn uống khoa học, vận động hợp lý và kiểm soát bệnh nền, đừng quên bổ sung các thực phẩm hỗ trợ sức khỏe não bộ và tim mạch.
