Các loại thuốc sắt cho người thiếu máu

Thiếu máu do thiếu sắt là một trong những tình trạng dinh dưỡng phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, trẻ em, người cao tuổi hoặc người mới ốm dậy. Trong quá trình điều trị, các loại thuốc sắt cho người thiếu máu thường được bác sĩ kê đơn nhằm bổ sung lượng sắt cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, giữa hàng loạt sản phẩm trên thị trường, không phải ai cũng biết cách lựa chọn loại phù hợp, an toàn và hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò của sắt, phân loại thuốc sắt và đưa ra một số gợi ý giúp cải thiện tình trạng thiếu máu toàn diện hơn.

Vì sao người thiếu máu cần bổ sung sắt?

Sắt là một khoáng chất thiết yếu, đóng vai trò trung tâm trong quá trình hình thành hemoglobin – một thành phần quan trọng trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Khi cơ thể thiếu sắt, lượng hemoglobin giảm, kéo theo lượng hồng cầu giảm, gây ra tình trạng thiếu máu.

Thiếu máu do thiếu sắt là dạng thiếu máu phổ biến nhất, thường gặp ở:

• Phụ nữ mang thai, sau sinh.
• Trẻ em trong giai đoạn tăng trưởng nhanh.
• Người ăn chay hoặc ăn uống thiếu cân đối.
• Người sau phẫu thuật, chấn thương mất máu nhiều.
• Người bị rối loạn tiêu hóa hoặc mắc bệnh mãn tính.

Việc bổ sung sắt đúng và đủ liều không chỉ giúp tái tạo máu mà còn hỗ trợ cơ thể lấy lại sức sống, cải thiện trí nhớ, tăng khả năng tập trung và nâng cao hệ miễn dịch. Bên cạnh thuốc sắt, việc kết hợp sắt với các vi chất như vitamin C, B12, axit folic… sẽ giúp tối ưu hiệu quả hấp thu.

Các loại thuốc sắt phổ biến trên thị trường hiện nay

Hiện nay, có nhiều dạng thuốc bổ sung sắt trên thị trường, phù hợp với từng nhóm đối tượng và tình trạng sức khỏe khác nhau. Dưới đây là một số nhóm phổ biến:

Sắt vô cơ (Ferrous sulfate, Ferrous fumarate, Ferrous gluconate)

• Ưu điểm: Hàm lượng sắt cao, chi phí thấp.
• Nhược điểm: Dễ gây tác dụng phụ như buồn nôn, táo bón, kích ứng dạ dày.

Sắt hữu cơ (Sắt bisglycinate, sắt polymaltose)

• Ưu điểm: Dễ hấp thu hơn, ít gây tác dụng phụ, phù hợp cho người có dạ dày nhạy cảm.
• Nhược điểm: Giá thành cao hơn một chút so với sắt vô cơ.

Sắt dạng nước, viên nhai, siro

• Dành cho trẻ em, người lớn tuổi, người gặp khó khăn trong việc nuốt viên nén.
• Hương vị dễ uống, tiện lợi khi sử dụng.

Thuốc sắt kết hợp đa vi chất

• Ngoài sắt còn có thêm axit folic, vitamin B12, vitamin C, kẽm… giúp tăng hiệu quả bổ sung máu.
• Thường được dùng trong các trường hợp thiếu máu nặng hoặc nhu cầu vi chất cao như phụ nữ mang thai, sau phẫu thuật.

Lưu ý: Việc lựa chọn loại sắt nào phù hợp nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Dùng sai liều hoặc loại không phù hợp có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc giảm hấp thu.

Người thiếu máu nên kết hợp bổ sung sắt với chế độ dinh dưỡng ra sao?

Bổ sung sắt từ thuốc là cần thiết, nhưng để việc hấp thu sắt đạt hiệu quả tối ưu, người thiếu máu cũng cần xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và khoa học. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng nên lưu ý:

Ưu tiên thực phẩm giàu sắt

• Sắt heme (dễ hấp thu): Có trong các loại thịt đỏ (bò, heo), gan động vật, tim, lòng đỏ trứng.
• Sắt non-heme (cần vitamin C để hấp thu tốt hơn): Có trong rau cải bó xôi, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, nho khô…

Bổ sung vitamin và khoáng chất hỗ trợ tạo máu

• Vitamin C: Giúp tăng hấp thu sắt (có trong cam, chanh, ổi, dứa…).
• Axit folic, vitamin B12: Hỗ trợ hình thành tế bào hồng cầu (có trong rau xanh đậm, gan, trứng, sữa).
• Kẽm, đồng: Tham gia vào quá trình chuyển hóa sắt trong cơ thể.

Tránh dùng thực phẩm ức chế hấp thu sắt cùng lúc: Trà, cà phê, sữa bò nguyên chất, thực phẩm giàu canxi nếu dùng gần thời điểm uống sắt có thể làm giảm khả năng hấp thu khoáng chất này. Nên cách 1–2 tiếng.

Với người bị thiếu máu, đặc biệt là người sau phẫu thuật, người già yếu, trẻ em biếng ăn, ngoài thực phẩm tự nhiên và thuốc sắt, sữa cho người thiếu máu với dinh dưỡng chuyên biệt là một giải pháp tối ưu. Những dòng sữa được thiết kế riêng cho người thiếu máu thường chứa sắt dễ hấp thu cùng các vi chất hỗ trợ tạo máu như vitamin B12, axit folic, kẽm, đồng… giúp phục hồi nhanh hơn, tăng cường đề kháng và cải thiện thể trạng rõ rệt.

Việc bổ sung các loại thuốc sắt cho người thiếu máu đúng cách không chỉ cải thiện tình trạng mệt mỏi, chóng mặt mà còn giúp nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài. Bên cạnh thuốc, một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ các vi chất tạo máu là vô cùng cần thiết. Đặc biệt, người bệnh có thể cân nhắc sử dụng thêm sữa dinh dưỡng giàu sắt, dễ hấp thu – một giải pháp tối ưu dành cho người khó ăn, người đang phục hồi hoặc trẻ nhỏ.